Harvard Tıp Fakültesi’nde görevli doktor Korkut Uygun’un başında olduğu ekip, laboratuvarda oluşturdukları karaciğeri farelere nakletmeyi başardı. Devrim niteliğindeki bu çalışma, yakın zamanda insanlar üzerinde de uygulanabilecek.

Harvard Tıp Fakültesi’nde görevli doktor Korkut Uygun’un başında olduğu ekip, laboratuvarda oluşturdukları karaciğeri farelere nakletmeyi başardı. Devrim niteliğindeki bu çalışma, yakın zamanda insanlar üzerinde de uygulanabilecek.

Her şey yolunda giderse 5-10 yıl içinde insanlara nakledilecek karaciğerler laboratuvarda üretilebilecek. Harvard Üniversitesi’nde iki sene önce başladıkları laboratuvar çalışmasında fareye suni karaciğer nakli gerçekleştiren Yardımcı Doç. Dr. Korkut Uygun (35) ve eşi Dr. Başak Uygun (35), tıp tarihinde bir devrim yarattı.

Boston’daki Harvard Tıp’a bağlı Massachusetts Genel Hastanesi’nde gerçekleştirilen devrim niteliğindeki teknoloji sayesinde Uygun çiftinin liderlik ettiği ekip, laboratuvar ortamında ürettikleri karaciğeri bir fareye nakletti ve 8 saat yaşamasını sağladı.

Massachusetts Genel Hastanesi’nde laboratuvar bölümünde görev yapan Uygun çifti Hürriyet’e, “Daha önce kalp için bu çalışmanın bir benzeri denenmişti, ama karaciğer ilk defa oldu. Hiç ihtimal vermiyorduk. İki yılın sonunda başarınca ve makalemiz Nature Tıp Dergisi’nde çıkınca biz de çok şaşırdık” dediler. Uygunlar, çalışmalarını şöyle anlattılar:

İşte devrim buluş

“Bir hayvandan karaciğeri alıyoruz. Bu organ genelde oksijen yetersizliğinden zarar görmüş bir organ oluyor. Organı yağları çözen kimyasal deterjanlarla yıkıyoruz. Hücre zarı yağ moleküllerinden oluşur. Deterjanla bu zarı bozup hücreleri patlatıp uygun kimyasallarla yıkayarak proteinlerden oluşan iskelete ulaşıyoruz. Sonra sağlıklı bir hayvandan aldığımız hücreleri bu iskelete yerleştirip laboratuvar ortamında organı yaşatıyoruz.

Deneyde organı yaşattığımız süre boyunca bütün fonksiyonlarını yerine getirdiğini gördük. Daha sonra bu dokuyu farelere naklettik. 8 saat boyunca hayvanları canlı tutmayı başardık. Şimdi yapmamız gereken, iskelete kan değdiği zaman kanın pıhtılaşmasını önlemek.”

5-10 yıl sürebilir

Devrim yaratan teknik konusunda “ihtiyatlı iyimser” olduğunu söyleyen Korkut Uygun, “Başarılı olursak karaciğer tedavisinde bu devrim yaratacak bir teknik. Temel yapı, kan damarları ve dokular dahil karaciğerin ayrıntılı mikromimarisini içeriyor.Ürettiğimiz karaciğer laboratuvarda en hayati fonksiyonları yerine getirdi. Her şey yolunda giderse tekniği insanlar üzerinde uygulamamız 5-10 yıl alacak” dedi.

Hürriyet – Tolga TANIŞ / WASHINGTON